Anasayfa » İngilizce öğrenimi » İngilizcede düzenli düzensiz çoğullar ve Türkçeyle örtüşmeyen istisnalar

İngilizcede düzenli düzensiz çoğullar ve Türkçeyle örtüşmeyen istisnalar

İngilizcede çoğullar bizim dilimizdekiyle tam olarak örtüşmüyor. Yani onlar mantıken 1’den fazla olan her şey için -s takısı koyarlar. Ama onların düzensiz dedikleri istisna yapılar vardır. İşin garibi, bu istisnalar, yani onların düzensiz yapıları Türkçeyle bir nebze örtüşüyor.

Yazının en sonundaki YouTube linkinde Amerikalı bir hoca durumu kendi dilinde anlatıyor. Ben de bu gönderiyi, bizim dilimizdeki dinamiklerle kıyaslayarak ele aldım. İçeriği daha hızlıca oluşturmak için orijinal kaynaktaki cümleleri orijinalliğini bozmadan alıp, kendi dilimizdeki eşsiz ayrıntılarla destekledim. Yani dilimizin dinamikleriyle örtüşmeyen her detayı ayrıca ekledim. Çünkü gönderinin kendisi anadili veya iletişim dili İngilizce olanlar için hazırlanmış. Önce genel kuralları hatırlayarak bir giriş yapalım ve Türkçedeki istisnaları değerlendirerek ilerleyelim.

Genel düzenli kurallar ve Türkçe ile örtüşmeyen kısımlar

İngilizcede 1’den fazla olan şeyler -s takısı alır. Örneğin cat – cats, book – books, light – lights, wall – walls, door – doors ve daha binlercesi… Yavaş yavaş detaylara inerken bunları kavramaya dikkat edelim lütfen.

This – that, these – those işaret sıfatları hakkında detaylar burada 👈

Farklılıklar uyuşmazlıklar ve tercümeleri

İşaret etme durumu

İngilizcede kelimeleri düzenli veya düzensiz çoğul yapma kuralları, derslerde öğrendiğimiz diğer işaret sıfatları ve zarflarla da kurala uygun şekilde çalışır. Ancak tam da bu noktada Türkçe ile örtüşmeyen detayları bilmeniz çok önemlidir. İngilizcede çoğul yapma kuralları isim ve sıfatların birbirine uyumunu da gerektiriyor.

Türkçedeki işaret sıfatları veya durum bildiren yapılar, azlık çokluk zarfları ve sıfatlarla birbirine, İngilizcedeki gibi aynı mantıkla uyumlulaşmaz. Ki bu apayrı bir tartışma konusudur. Örneğin “Bu kalem mavidir.” dediğimiz zaman kalemin sayısı artarsa “Bu kalemler mavidir.” deriz. Ama işaret sıfatı olan “bu” kelimesini çoğaltmayız. Örneğe bakalım

This pen is blue: Bu kalem mavi(dir)

These pens are blue: Bu kalemler mavi(dir)

Yani, bunlar kalemler mavidir demeyiz ve o şekilde tercüme de etmeyiz. Bizim dilimizde, ‘bu – bunlar’ ‘şu – şunlar’ işaret sıfatları, isim ve sıfatlarla, gösterge pozisyonunda çoğullaşmazlar. Ancak öznenin yerine geçtikleri zaman çoğullaşırlar ki bu durumda işaret sıfatı olmaktan çıkar ve cümlenin öznesi olurlar. Bu yüzden; bunlar kalemler mavidir, bunlar kediler sürekli miyavlıyor, bunlar kızlar aynı sınıftalar, gibi çoğul isimlerle uyum sağlayan işaret sıfatı algımız yoktur. Tekil de olsa çoğul da olsa “BU” işaret sıfatını kullanırız. Bu bağlamda, dilimizde işaret sıfatının tekil ve çoğula uyarlanarak KULLANIMI yanlışken, İngilizcede de uyarlanarak KULLANILMAMASI yanlıştır.

Bu yüzden yukarıdaki cümledeki ‘pen’ kelimesi ‘pens’ şeklinde s takısı alırsa işaret sıfatı da uyum sağlayarak çoğul oluyor. Yani ‘this’ kelimesi ‘these’ kelimesine dönüşüyor. Ancak bizim dilimizde ‘bu’ kelimesini ‘bunlar’ şeklinde uyarlamak yanlıştır.

Dikkat: İngilizcede S takısı almadıkları halde ‘these – those’ çoğul işaret sıfatlarıyla kullanılan bir sürü kelime var. Ki zaten bu yazının asıl konusu da, klasik kelimelerin çoğullaşmasındaki istisnalar. Yani child ve children gibi çoğullaşma şekli, çoğunlukla s takısı alarak yapılan çoğullaşma kuralının dışında kalıyor. ‘Child’ kelimesi ‘childs’ diye çoğullaşmıyor. Düzensiz olduğu için şekil değiştiriyor ve ‘children’ oluyor. Benim bu yazıyı hazırlamama ilham veren alttaki videoda da bahsi geçen konu tam olarak bu. Yani düzensiz çoğullar (irregular plurals). Bu tür çoğullar S takısı almadığı halde ‘these – those’ işaret sıfatlarıyla kullanılırlar. Çünkü düzensiz de olsalar çoğul yapıya sahiplerdir ve İngilizcede işaret sıfatları nesnenin veya ismin çoğul olup olmadığına göre şekil alır demiştik. Örneklere bakalım.

Bu çucuklar çok zeki: These children are very clever

Bu çocuk çok zeki : This child is very clever örneklerinde olduğu gibi.

En bilinen ve en temel düzeydeki derslerde dahi gördüğümüz en çok kullanılan düzensiz çoğul kelimelerin bazıları: Man – Men, Woman – Women şeklindedir. Mouse – mice (fare fareler) Child – Children ve diğerlerini yazının sonlarına doğru göreceğiz.

İngilizcede Tekili çoğulu aynı olanlar da bir diğer istisnadır

Aircraft, deer, fish, swine, buffalo gibi kelimeler s takısı almazlar ve hem tekil hem de çoğulu aynıdır.

Yani 1 deer, 2 deer, 1 sheep 2 sheep şeklinde hep aynı kalırlar.

‘Az – Çok’ kelimelerinin İngilizcede çoğullarla kullanımı

İngilizcede çoğullaşma uyumundaki farklılıklar sadece işaret sıfatlarında değil, ‘azlık-çokluk’ bildiren durumlarda da Türkçeden farklıdır.

Örneğin

Masanın üzerinde çok kalem var veya az kalem var dediğimiz zaman, bizim dilimizde ‘kalem’ kelimesini ‘çok’ kelimesini kullandığımız için çoğullaştırmıyoruz. Yani masanın üstünde çok kalemler var demeyi tercih etmiyoruz. Kulağa da güzel gelmiyor zaten. Veya şu örnekte: ‘Okulun bahçesinde çok öğrenci var’ cümlesindeki öğrenci kelimesi için ‘öğrenciler’ demiyoruz. Türkçede yer yer bu kelimelerin çoğul formlarını kullandığımız olsa da tekil formlarını kullanmak daha popülerdir.

Türkçede hem çoğul hem tekil iç içe kullanım örnekleri

Aşağıdaki örneklerde, Türkçede hem tekil hem de çoğul kullanımının doğru kabul edildiği bazı kullanım örnekleri vereceğim. Oysaki İngilizcede hepsinin karşılığı aynıdır.

Birbiriyle aynı olan şu dörtlü Türkçe – İngilizce cümle örneklerine bakınız.

1- ‘Okulun bahçesinde kız öğrenciden daha çok erkek öğrenci var’ (Her iki ‘öğrenci’ kelimesi de tekil.)

There are more girl students in the schoolyard than boy students (İngilizcesinde s takısı kalkarsa cümle hatalı olur. )

2- ‘Okulun bahçesinde kız öğrencilerden daha çok erkek öğrenci var’ (‘kız öğrenciler’ cümlede çoğul kullanılmış ama erkek öğrenci derken yine tekil kullanım söz konusu)

There are more girl students in the schoolyard than boy students (İngilizcesinde s takısı kalkarsa cümle hatalı olur. )

3- ‘Okulun bahçesinde kız öğrenciden daha çok erkek öğrenciler var’ (‘kız öğrenci’ cümlede tekil kullanılmış ama bu defa da erkek öğrenciler çoğul kullanılmış)

There are more girl students in the schoolyard than boy students (İngilizcesinde s takısı kalkarsa cümle hatalı olur. )

4- ‘Okulun bahçesinde kız öğrencilerden daha çok erkek öğrenciler var’ (Her iki öğrenci için çoğul yapı kullanılmış

There are more girl students in the schoolyard than boy students (İngilizcesinde s takısı kalkarsa cümle hatalı olur. )

Yukarıdaki örneklerde Türkçe cümlelerde esneklik veya anlama yön vermek veya vurgu katmak için çoğul yapıların nerede nasıl kullanıldığını fark ettiniz mi? Oysaki 4 cümlenin İngilizcesi de aynı. Bu da bizim dilimize özgü bir istisna. İlginç değil mi?

Evet, şimdi de bu bölümün başlığında belirttiğim azlık çokluk durumunda çoğul uyumlarına bakalım.

ÇOK: many – much & AZ: few – little

İngilizcede ‘many – much’ (çok) veya ‘few – little’ (az) kelimelerini ne zaman kullanacağımız, ismin veya nesnenin hem -s takısı almış olmasına hem de ismin sayılır veya sayılamaz olmasına göre değişir. Yani ‘book’ kelimesi gibi ‘books’ şeklinde -s takısı alanlar veya ‘children’ gibi düzensiz çoğullarla ‘çok’ sıfatını kullanacağımız zaman ‘many’ veya ‘much’ arasında seçim yaparız.

ARA NOT: Aslında hem İngilizcede hem de Türkçede işaret sıfatları ve azlık-çokluk zarfları farklı konu başlıklarıdır. Ancak bu gönderide bahsi geçen düzenli-düzensiz çoğullar konusuyla birçok noktada kesiştikleri ve konunun daha iyi anlaşılması için buna da açıklık getirmemiz gerekirdi.

İngilizcede hem sayılabilen hem de sayılamayan kavramlar için ayrı ayrı “çok” kelimesi vardır. Örneklere bakarak anlamaya çalışmak daha sağlıklı olur.

Masanın üzerinde 1 kalem var: There is 1 pencil on the table

Masanın üzerinde 2 kalem var: There are 2 pencils on the table

Cümlelerinin İngilizcesinde kalem kelimesinin çoğullaştığını görüyoruz.

Şuna bakın

Masanın üstünde çok kalem var: There are many pens on the table

Masanın üzerinde az kalem var: There are few pens on the table

Şişede çok su var: There is much water in the bottle

Şişede az su var: There is little water in the bottle

Bu cümlelerde bahsi geçen ‘su’ hem Türkçede hem de İngilizcede çoğul bir miktar bildirir. Ama sayılabilir bir miktar değildir. Ancak ne Türkçesinde -ler/-lar takısı almıştır ne de İngilizcesinde -s takısı. Öte yandan ‘su’ kelimesinin bizim dilimizde bu cümleye istinaden -ler/-lar eki almamasını herhangi bir kurala bağlayamayız. Çünkü “yağmurdan sonra ‘sular’ çekildi” veya “İçecek suları kalmamış, o yüzden sipariş etmişler” cümlelerinde su kelimesi görüldüğü üzere -ler/-lar eki almıştır. Yani istisnalar İngilizcede ve Türkçede değişiklik gösterebiliyor. Oysaki su kelimesi İngilizcede hiçbir zaman -s takısı almaz ve bunun gibi birçok kelime söz konusudur.

S çoğul eki almayan istisnalar

1. Sayılamayan İsimler: “S” Takısı almayanlar👋

Bazı İngilizce kelimeler sayılamaz. Bu kelimelere “s” takısı eklemek dilbilgisi hatasıdır. İşte en yaygın örnekler:

Clothing (giyim): “Clothes” diyebiliriz ama “clothings” yanlıştır.
✅ I bought some new clothes.
Vocabulary (kelime bilgisi): “Vocabularies” yerine “vocabulary” kullanılır.
✅ I want to learn more vocabulary.
Slang (argo): “Slangs” değil, “slang” doğrudur.
✅ He uses a lot of slang when he talks.
Luggage (bagaj): “Luggages” yanlış, “luggage” genel bir kavramdır.
✅ I have two suitcases.
Advice (tavsiye): “Advices” yanlıştır.
✅ He gave me two pieces of advice.
Equipment (ekipman): “Equipments” kullanılmaz.
✅ The gym has new equipment.
Furniture (mobilya): “Furnitures” olmaz.
✅ I bought two pieces of furniture.
Jewelry (takı): “Jewelries” yerine “jewelry” denir.
✅ She bought some beautiful jewelry.
Information (bilgi): “Informations” hatalıdır.
✅ He gave me two pieces of information.
Homework (ev ödevi): “Homeworks” olmaz.
✅ I finished all of my homework.

2. Düzensiz Çoğullar: Ezberlemeniz Şart 🧠

Bazı İngilizce kelimeler “s” takısı almaz. Bu kelimelerin çoğul halleri düzensizdir, ezberlenmelidir:

Fish: Tekil ve çoğul aynı.
✅ I saw five fish in the pond.
Deer: Tekil ve çoğul aynıdır.
✅ I saw five deer in the forest.
Sheep: “Sheeps” olmaz.
✅ The farmer has 10 sheep.
Moose: “Mooses” yerine “moose.”
✅ I saw a lot of moose.
Mouse → Mice
✅ There are mice in the house.
Hair: Genel anlamda sayılamaz.
✅ My hair is long.

3. Sayılamayanları Sayılabilir Hale Getirme: “A Piece of…” 🤝

Sayılamayan isimleri sayılabilir hale getirmek için “a piece of” veya “an item of” gibi ifadeler kullanılır:

a piece of luggage
two pieces of advice
a piece of equipment
an item of clothing

4. “Clothes” ve “Clothing” Arasındaki Fark 👕

İkisi de “giyim” anlamına gelir ama kullanım yerleri farklıdır:

Clothes: Günlük konuşmalarda kullanılır.
✅ I washed my clothes.
Clothing: Daha resmi veya genel bir ifadedir.
✅ The store sells outdoor clothing.

Son olarak aşağıda yanlış ve doğru cümlelere bakalım