Dil eğitiminde tercüme teknikleri ve buna yönelik egzersizler etkili bir yaklaşımdır. Tek başına tercüme değil elbette! Çünkü dil eğitimi çoklu yaklaşımlar ve prensipler bütünüdür. Sadece tek bir yöntemi savunmak veya birinin diğerinden üstünlüğü olduğunu savunmak dilbilimcilerine özgü, süresiz olarak yeni tezlerin ortaya atıldığı araştırma ve tartışma konusudur. Ve bu alana istinaden farklı yaklaşım ve görüşlerle karşılaşmak mümkün. Ancak bu yazımda sizlere, dil eğitiminde spesifik olarak tercüme tekniklerini doğru kullanarak sonuca nasıl daha hızlı varırız konusunun altını çizmeye çalışacağım.
Dil eğitiminde çeviri yaklaşımı, en eski, en köklü yaklaşımlardan biridir. Günümüzde ölü diller olarak bilinen dillerden bir çok kaynak, modern dillere tercüme teknikleri ile aktarılmıştır (traductology).
Tercüme: ‘translation’ sadece kelime kelime, birebir olabileceği gibi, yorumlama ‘interpretation’ da bu kapsamda olup tek başına zaten yeterince geniş ve derin bir alandır.
Bazı eğitimcilere göre genel olarak tek başına tercüme yapmak dil eğitimi süresince pek tavsiye edilmeyen bir yaklaşımdır. Ancak bu yaklaşımı özellikle aynı sınıfta, anadili Arapça, Hintçe, italyanca, Rusça, ve diğer dillerden öğrenciler varsa savunmak daha doğru olur. Keza bu yaklaşım, zorunluluktan ötürü, ESL eğitimlerinde uygulanması gereken zorunlu bir yaklaşımdır. Çünkü ESL eğitimleri çerçevesinde, aynı anda farklı milletlerden insanların olduğu bir sınıfta birilerinin anadilini baz almak mümkün değildir. Ortak İngilizce dilinde iletişim kurulur ve bu bağlamda ESL sınıflarında ortam varlıkları (realia) ve insanların gerçek etkileşiminden çıkarımsal ve tümevarımsal tüm teknikler kullanılarak öğrenciler iletişime teşvik edilir. Tabi sınıftaki eğitmenin eğitim verme deneyimi ve bir kaç başka değişken de ESL dil eğitim sürecinde önem arz eder. Bu eğitim modeli gereklilikten (zorunluluktan) ötürü ortaya çıkmış uluslararası bir dil eğitimi yasası gibi birşeydir.
Türkler Türkiye’deki Türk eğitmenleri tercih etmeli
Anadiliniz Türkçe ise ve hiç İngilizce bilmeyip İngilizce öğrenmek isteyen biriyseniz, Türk öğretmenleri tercih etmenizi şiddetle tavsiye ederim. Çünkü bu dil eğitiminde en iyi iletişim kurabileceğiniz, teorik ve pratik detayları tartışabileceğiniz birine ihtiyaç duyarsınız. Ayrıca ve çünkü işin bu kısmı sandığınızdan daha önemli. Yani siz Türkseniz veya anadiliniz Türkçe ise, eğitiminiz belli bir seviyeye gelene kadar bu dilde olmalı. Tabiki ders içi İngilizce uyarlama uygulama oranları da önemli.
Öğrenilen bilginin ‘İngilizce dilinde uygun seviyede harmanlanarak‘ öğrenciyi teşvik etmesi önemlidir. Türk eğitmenler sınıf içinde Türkçe ve İngilizceyi iyi bir şekilde harmanlayarak dil eğitimini uygularlar. Bu ayrıca anadil farkındalığınız için de önemlidir. Çünkü çoğu dil öğrencisi edindiği anadiliyle ilgili yeterli farkındalığı sahip olmayabilir. Yani kendi dilini tanımayabilir.
Ayrıca, eğer öğrenci anlamakta güçlük çekiyor veya alışkanlık kazanması uzun sürüyorsa, en temel cümlelerden ileri seviyelere kadar en basit cümle, soru veya olumsuz cümlelerdeki dil yapısını, sabırlı bir Türk bir eğitmen uygun tercüme teknikleri ile öğrencinin zihnine yerleştirilebilir.
Tercüme teknikli yaklaşım, en başlangıçta olan öğrenci veya ileri veya çok ileri düzeydeki öğrenci grupları için de bir hayli etkili ve hızlı tepkiyebilme becerisine ciddi katkısı olan bir yaklaşımdır.
Dillerin, dil eğitimi açısından baktığımızda genel kalıpları teknik olarak sınırlıdır ve kesinlikle çok sayıda değildir. Dilbilgisel anlamda, bir dilde bir duygu veya düşünceyi ifade etmenin kaç türlü zamanı veya cümle yapısı olabilir ki? Elbette ifade sanatı ile birşeyi ifade etmenin yüzlerce yolu olduğu da ayrı bir tartışma konusu. Ancak, İngilizcede 12 zaman ve kabaca tüm yardımcı fiileri toplasanız elinizde basit anlamda bilmeniz gereken 30 40 kadar matematiksel ve ezbere yapılardan bahsetmek mümkündür. Bu da eğitimsel açıdan teknik olarak sınırlıdır demek için yeterli olabilir. Bu yazıyı baştan aşağı bir kontrol ederseniz, kaç farklı zaman veya kaç farklı yapıyla karşılaşırsınız? Genel olarak geniş zaman, şimdiki zaman ve etken ve edilgen yapıları görmek mümkün. Ve anlatılan konunun derinliğine göre diğer zamanlar da gerekebilir elbette. Örneğin İngilizcedeki geniş zaman genel iletişimin neredeyse yüzde 70’ini kapsar.
Söz konusu yapıların çoğunu zamanla ezberlemek ilk aşamada hayati önemli olup öğrencinin kişisel deneyimleri sırasında kendi istek ve ihtiyaçlarını seslendirmesi açısından çok önemlidir. Yani ‘başlangıç‘ dil eğitiminde hayati önem taşır.
Tercüme teknikleriyle çalışma çok profesyonel ve verimliliğin yüksek olduğu bir dil çalışma prensibidir. Ancak öğretmen açısından çok sabır gerektiren ve zahmetli bir süreç olduğundan çoğu eğitmen tercüme üzerinde çok durmaz ve öğrencinin bu beceriyi zamanla kazanacağını öngörür. Tercüme teknikleri tek başına profesyonel bir eğitim modeli olabileceği gibi, genel dil eğitim sürecinde de yer verilmesi gereken çalışma prensiplerinin önemli bir ayağını oluşturur. Okuduğunu anlama, duyduğunu anlama, yazma ve konuşma çalışmalarına ciddi destek olur. Ve sadece tercüme tekniklerine yoğunlaşan bir çok kaynak kitap bulmak mümkündür.
Gramer Tercüme teknikleriyle tam örtüşür ve istisnalar daha sonra fark edilir
Öğrencinin, neyi nasıl söyleyebileceğini tam olarak bilmesi çok önemlidir. Bu iyi bir anadil farkındalığı ile mümkün olabilir. Yani Basit yapılardan karmaşık yapılara kadar olan cümle kurabilme sürecinde doğru tercüme tekniği çok işe yarar. Örneğin, gelmek kök fiilini ele alalım.
Şimdiki Zaman: Geliyorum
Geniş zaman: Gelirim
-Di li geçmiş zaman: Geldim
Gelecek zaman: Geleceğim
Hikâye zaman: Geliyordum
– Miş li geçmiş zaman: Gelmiştim,
Şartlı zamanlar: Gelirdim, gelebilirdim, gelecektim.
Yukarıdaki yapılar gramer değildir de nedir? Zaten bu yapılar ana dil farkındalığı olmadan anlaşılabilecek yapılar değillerdir. Her ne kadar, bazı kurumlar sözde gramersiz ingilizce öğrettiklerini iddia ederek ve ticari yaklaşımlar sunarak daha fazla öğrenci çekmeye çalışsa da veya bu tür reklamları görmüş olsanız da, bu tam olarak doğru değildir. Önemsiz olsaydı ilk ve orta okul da size, sizin ana dilinizde dilbilgisi dersi neden verildi? Eğitiminiz süresince ana dil farkındalığı da dolayısıyla artacağı için, dilbilgisi öğrencinin eninde sonunda kavraması gereken kurallar bütünüdür. Bu yapılar çoğunlukla dil öğreniminde olmazsa olmaz birinci katmandır.
Dillerin genel olarak öğrenilebilen birinci katmanı çeviri yaklaşımını mutlaka içermelidir.
Diller ve katmanlarını anlayın https://englishturkiye.com/yabanci-dilde-katmanlar-ve-anadil-duzeyi/
Tercüme hakkında yazdığım şu yazı ilginizi çekebilir
Leave a Reply